Prema ovogodišnjem Indeksu percepcije korupcije (Corruption Perception Index – CPI) Bosna i Hercegovina zauzela je treće najgore mjesto u Evropi sa ocjenom 35, na skali od nula do 100, što je ukupno pozicionira na 110. mjesto od 180 država, a lošiji rezultat imaju samo Ukrajina i Rusija, javlja Anadolu Agency (AA).

Ocjena je ista kao i prošle godine i najgora je u posljednjoj deceniji, jer BiH, za razliku od država okruženja, nije ostvarila nikakav napredak na polju borbe protiv korupcije, prije svega zbog političke opstrukcije ključnih reformi.

Bosna i Hercegovina i Albanija sada su najlošije ocijenjene zemlje zapadnog Balkana, jer su Kosovo i Sjeverna Makedonija ostvarile određeni napredak, prvenstveno zbog procesuiranja krupnih afera i visokopozicioniranih zvaničnika, što se u BiH gotovo nikako ne dešava zbog zarobljenog pravosudnog sistema.

– Što su više ugrožena ljudska prava u određenoj državi, to je i nivo korupcije veći. Ne postoji nijedna zemlja u svijetu u kojoj korupcije apsolutno nema. Kada govorimo o ovogodišnjim rezultatima na globalnom nivou, najbolje pozicionirane države su Danska, Finska, Novi Zeland, Norveška, Singapur, zatim Švedska, Švicarska, Nizozemska, Luksemburg i Njemačka. Najgore pozicionirane države su Južni Sudan, Sirija, Somalija, Venecuela, Jemen i Sjeverna Koreja – kazala je Ivana Korajlić, izvršna direktorica Transparency Internationala u BiH.

Kako je kazala, začelje drže zemlje zahvaćene ratom, bezakonjem i diktaturom, a ove godine to su Somalija, Sirija i Južni Sudan. U izvještaju objavljenom uz CPI, Transparency International posebno upozorava da sve češće pojave kršenja ljudskih prava, slabljenje demokratije i jačanje autoritarnih režima dovodi do većeg stepena korupcije.

U regionalnom izvještaju za Istočnu Evropu i Centralnu Aziju, BiH je posebno istaknuta kao jedna od država koje ostvaruju loše rezultate, te se navode sve češći napadi na kritičare vlasti koja kontroliše medije, suzbijanje građanskih sloboda i opstruisanje reformi koje bi dovele do transparentnijeg finansiranja partija i poštenih izbora.

– Kada govorimo o Bosni i Hercegovini, ona se nalazi na 110. poziciji od 180. država sa ocjenom 35. Nije ostvaren nikakav napredak u odnosu na prošlu godinu, ista je ocjena i ovo je ponovo najgora pozicija od 2012. godine, otkako Indeks percepcije korupcije omogućava da se porede rezultati – pojasnila je Korajlić.

Dotakla se i pozicije BiH u odnosu na region, navodeći da je BiH zajedno sa Albanijom najgora u regionu.

– Iznad BiH su i Slovenija i Hrvatska, kao što je očekivano, ali i Crna Gora, Kosovo, Sjeverna Makedonija i Srbija. Treća je najgora država u Evropi. Iza BiH su samo Ukrajina i Rusija – istakla je Korajlić.

Prema njenim riječima, trenutna politička kriza koja produbljuje etničke podjele i ugrožava samo postojanje države, podgrijava sumnje i u to koji su interesi i motivi ključnih protagonista, jer skreće pažnju javnosti sa kršenja ljudskih prava i blokira važne antikorupcijske reforme koje BiH treba da provede.

Smatra da kriza ugrožava i održavanje predstojećih opštih izbora u BiH, a blokirane su prijeko potrebne izborne reforme koje bi osigurale transparentno financiranje i nezavisno provođenje izbora bez pritiska na birače. Ono što posebno zabrinjava su zaprijećene blokade održavanja izbora u oktobru 2022. godine, dok vladajuće stranke kroz inicijative za izmjene izbornog zakonodavstva isključivo nastoje očuvati sopstvenu kontrolu nad izbornim procesom.

– Bosna i Hercegovina se nalazi u kritičnoj fazi, na samo korak ili ivici padanja zemlje u potpuni haos. U državi ne postoji nikakav institucionalni odgovor na problem korupcije. Politička kriza je u vrlo direktnoj vezi sa nivoom korupcije u zemlji. Pitanje svih pitanja sada su predstojeći izbori.

Apsolutni je prioritet da se stvore elementarni preduslovi za održavanje izbora, bez toga bi zemlja ušla u potpuni pravni i institucionalni vakuum u kojem bi bio doveden u pitanje dalji opstanak države – poručio je na predstavljanu rezultata CPI-a Srđan Blagovčanin, predsjedavajući Upravnog odbora Transparency Internationala u BiH.

Mišljenja je da je jako važno da se posveti sva energija svih aktera da se osiguraju mehanizmi za provođenje izbora na fer i transparentan način. ​​​​​​​Na rezultate CPI-a posebno je uticao izostanak bilo kakvog napretka na polju ključnih reformi, prvenstveno zakona o sukobu interesa, javnim nabavkama, finansiranju partija i zaštiti prijavilaca korupcije.

– Potpuni prestanak funkcionisanja državnih institucija, otklonilo je bilo kakvu dilemu da se zemljom upravlja potpuno vaninstitucionalno. Za korupciju ne postoje više nikakve, čak ni formalne prepreke. Pravosudni sistem u BiH je u potpunosti zarobljen i instrumentalizovan od strane vladajućih političkih elita – rekao je Blagovčanin.

(Avaz)