Ono o čemu se unazad nekoliko mjeseci govorilo i na šta su stizala upozorenja iz pojedinih država Evropske unije zvanično je potvrđeno prošle nedjelje. Zbog neustavne secesionističke politike Evropski parlament (EP) usvojio je amandman kojim je pozvao Vijeće Evrope da uvede sankcije lideru SNSD-a Miloradu Dodiku, piše portal InfoRadar.

Amandman je sastavni dio godišnjeg izvještaja Odbora za vanjske poslove EP-a. Podnijeli su ga europarlamentarci, Pedro Marques, Tonino Picula i Thijs Reuten, a za njega su glasala 504 zastupnika u EP-u. Protiv su glasala 93 zastupnika, a 72 su bila suzdržana.

KO SVE MOŽE DA OČEKUJE SANKCIJE

Kada bi tražene sankcije mogle da budu uvedene, hoće li njima biti obuhvaćen samo Milorad Dodik, ili i pojedinci i kompanije njemu bliske te šta bi one konkretno značile, otvorena su pitanja.

Izvor Inforadara iz diplomatskih krugova Hrvatske kaže da su najavljene sankcije početak svojevrsnog pospremanja političke scene na Balkanu, koje bi uz Dodika trebala obuhvatiti i lidera HDZ BiH Dragana Čovića, pojedine ljude iz vrha vlasti Kosova, te prosrpske političare u Crnoj Gori.

No, on istovremeno podsjeća da Evropska unija nije po tom pitanju jedinstvena „pa su stoga i iznenađenja moguća“, a što se, navodi, potvrdilo i u Evropskom parlamentu kada su zastupnici HDZ-a glasali protiv uvođenja sankcija Dodiku.

Njegovo mišljenje o nejedinstvu unutar EU dijeli i bivši bh. diplomata Igor Davidović.

„No, valja istači da dolaze informacije da se sankcije Miloradu Dodiku mogu uvesti i bez jedinstva unutar EU, posebno se to vidi iz stava Njemačke“, kaže Davidović.

Jedan od predlagača uvođenja sankcija, nizozemski europarlamentarac Thijs Reuten, izrazio je uvjerenje da će se time Evropski parlament ozbiljno baviti, jer ono što se dešava u BiH je veoma ozbiljno.

„Secesionistički potezi su veoma zabrinjavajući. Zbog toga je Evropski parlament jasno targetirao one koji to rade, a to su Dodik i njegovi saradnici. SAD su već usvojile ove sankcije. Istina je da su neke članice EU neodlučne da to urade. No nadam se da će Ministarsko vijeće EU razmatrati ove mjere veoma ozbiljno i shvatiti sliku koju ostavljaju u BiH i regionu. Zaista smatram da moramo zauzeti puno jasniju poziciju kao Evropska unija“, naveo je Reuten za O kanal.

Iako se u bh. javnosti trenutno spekuliše ko bi se uz Dodika mogao naći na udaru sankcija, pretpostavke idu u prilog tezi da bi se to odnosilo i na njemu blizak krug ljudi iz političkog miljea, ali i kompanija sa sjedištem u Republici Srpskoj.

BITNA ULOGA TUŽILAŠTVA BiH

Draško Aćimović, bivši ambasador BiH u Briselu, smatra da će se tek 19. marta znati ili imena ljudi pod sankcijama ili, „hoće li one uopšte neće biti izrečene“.

„Pretpostavljam da imena već postoje, jer osim ove rezolucije EP-a postoji i rezolucija usvojena prije dva mjeseca za borbu protiv korupcije i kriminala na zapadnom Balkanu. Tako da su ovo dvije povezane odluke Evropskog parlamenta koje bi u suštini trebale da dovedu do toga da se ove sankcije u martu prošire“, kaže Aćimović.

Aćimović: Osim ove rezolucije EP-a postoji i rezolucija usvojena prije dva mjeseca za borbu protiv korupcije i kriminala na zapadnom Balkanu

On navodi da to treba posmatrati u kontekstu saradnje međunarodne zajednice sa Tužilaštvom BiH.

„EU, kao i SAD, sve podatke dobijaju od Tužilaštva BiH, pa bi to i mogla biti zajednička akcija. Što se tiče firmi, sankcije bi značile da nema saradnje s bankama i te firme bi bile same po sebi gotove, a to je na istom kursu na kojem je to uradila i Amerika“, navodi naš sugovornik.

Podsjećamo da je u svom svjedočenju pred američkim Kongresom specijalni izaslanik za zapadni Balkan Danijel Escobar istakao da ključni problem u BiH nije etnonacionalizam, nego korupcija.

„BiH je najkorumpiranija država na zapadnom Balkanu i treća u Evropi“, istakao je Escobar. Američki diplomata, napominjemo, u više je navrata ustvrdio da Milorad Dodik sve političke poteze povlači s ciljem ostanka na vlasti i nastavka bavljenja koruptivnim radnjama.

Aćimović smatra da, dođe li do uvođenja sankcija Evropske unije Dodiku i njemu bliskih ljudi, Tužilaštvo BiH neće više moći da negira postojanje korupcije i da ništa na tom planu ne radi, posebno nakon što je to jasno naznačeno iz SAD-a i to potvrdi i EU.

SANKCIJE ĆE OSJETITI I GRAĐANI RS

Sjedinjene Američke Države početkom ove godine potvrdile su sankcije Dodiku, a pod sankcijama se iz RS-a našao i bivši predsjednik Visokog sudskog i tužilačkog vijeća BiH i aktuelni savjetnik lidera SNSD-a Milan Tegeltija, Alternativna TV, čiji je menadžmet priznao da je s njima prekinuta saradnja pojedinih kompanija.

Sankcijama su obuhvaćene i kompanije koje se, prema procjeni SAD-a, dovode u blisku vezu s Dodikom ili članova njegove porodice. Prvi koraci su povučeni koncem prošle nedjelje kada je Microsoft zvanično potvrdio da prekida sve vidove saradnje s Prointerom, firmom koja se veže za Dodikovog sina Igora.

Zgrada Alternativne televizije (ATV) koja sankcionirana od strane Ministrastva financija SAD-a zbog veza s porodicom Milorada Dodika te sumnji na koruptivne aktivnosti (Foto: Dejan Rakita/PIXSELL)

Ekonomske posljedice odluke Microsofta tek će se procjenjivati jer je prekidom saradnje Prointer izgubio pravo da prodaje njihovu licencu, a time izgubio i povjerenje, odnosno kredibilnost kako trenutnih tako i budućih klijenata (osim, čini se, ne i direktorice KCUS-a Sebije Izetbegović (SDA) koje je nedavno Prointeru dala posao održavanja SAP licenci).

Zabrana putovanja, zamrzavanje imovine, kao što je to utvrđeno sankcijama SAD-a, mogle bi biti iste mjere za kojima bi posegnula i EU, ili bar dio država članica.

No to, za ljude iz SNSD-a neće značiti mnogo. Problem bi mogle prouzročiti sankcije o uskraćivanju ekonomske podrške Republici Srpskoj iz EU fondova, a koje bi ponajprije osjetili građani RS-a.

U već uobičajenom maniru Milorad Dodik izrazio je čuđenje zašto su EU parlamentarci podržali da mu se uvedu sankcije. Istakao je da je Evropski parlament „demonstrirao takav nedostatak demokratičnosti da se on prvi put ozbiljno zapitao da li evropske vrijednosti uopšte postoje“.

Mogućnošću da i EU kao i SAD sankcionišu Dodika i njemu blizak krug ljudi i kompanija opozicija u RS-u nije iznenađena. Iz SDS-a i PDP-a, uz ponavljanje da nikada nisu podržavali sankcije međunarodne zajednice prema bilo kom političaru, poručili su da su one očekivan odgovor na „neodgovornu i avanturističku politiku Milorada Dodika na koju mjesecima upozoravaju“.